Haven

Aart Bijl vestigde naam met zijn panorama van Rotterdam uit 1917, een ets van 3,50 meter lang en 30 centimeter hoog, waarop het profiel van Rotterdam staat gezien vanaf de zuidelijke Maasoever. De Rotterdamse Haven was een blijvende bron van inspiratie voor Aart. De tijd waarin hij het meeste werk maakte, was de periode van 1917 tot 1940, tussen de twee Wereldoorlogen. Het was de tijd waarin het grote zeilschip geleidelijk aan werd vervangen door schepen met een motor. Naast de grote zeilschepen in zijn tijd, tekende Aart het laden en lossen in de haven en de schepen die de plaats van de zeilschepen in gingen nemen. Hij tekende naar de werkelijkheid. Van een aantal schepen staat de naam op het schip zelf. Van andere is nog bekend welk schip het was. De verhalen van de schepen zijn vaak spannend, omdat veel ervan in de Tweede Wereldoorlog zijn vergaan door geweld.

De Pajala, de ets is gemaakt in opdracht van een cargadoorsbedrijf. Het schip was een Zweeds vrachtschip van 127 meter dat gebouwd is in Gothenburg in 1924 door Götaverken en in oktober 1924 is opgeleverd. Het was een schip van 6.873 ton. Het is in de twintiger jaren door Aart Bijl getekend en op een etsplaat gezet.

In 1940 was De Pajala onderweg van Buenos Aires via Kirkwall naar Gothenburg met 9150 ton graan en veevoer. Op 18 januari 1940 is het om 16.25 uur geraakt door een torpedo van de Duitse U25, die het schip 20 minuten eerder had ontdekt. Een tweede torpedo mistte, maar met een derde torpedo om 17.03 werd de Pajala tot zinken gebracht, 10 mijl 72 0 van North Rona op de Hebriden. N59 15.20 W5 36.12. De Pajala werd geëscorteerd door de HMS Northern Duke, die het naar Kirkwall op wilde brengen om te inspecteren op smokkelwaar. Dit schip nam de bemanning over en verjoeg de U25 met dieptebommen. De bemanning telde 35 koppen, alle werden gered. De kapitein van de U25 was Victor Schütze, hij heeft tot 19 mei 1940 op de U25 gevaren. De U25 is vergaan op 1 augustus 1940, ten noorden van Terschelling, waarschijnlijk door Engelse mijnen. Alle 49 opvarenden kwamen om.